تازه ترین رتبه بندی آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران نشان می دهد دانشگاههای علوم پزشکی شهیدبهشتی، تهران و شیراز به ترتیب برترین دانشگاههای آموزش پزشکی در کشور هستند.

به گزارش سایت پی ان یو نیوز PnuNews.com نوبت دوم طرح رتبه بندی آموزش دانشگاهها (طرح راد ۲) توسط معاونت آموزشی وزارت بهداشت در سال جاری اجرا شد و براساس آن دانشگاههای علوم پزشکی شهیدبهشتی، تهران، شیراز، تبریز و کرمان به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را به خود اختصاص دادند.

در این رتبه بندی وضعیت دانشگاهها و دانشکده های علوم پزشکی کشور در پنج حیطه توسعه آموزش، حاکمیتی، مدیریت آموزش، توسعه کیفی آموزش و حرکت در راستای برنامه­های کلان علمی کشور مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با ۱۰۰ امتیاز (تراز شده) رتبه اول، تهران با ۹۲.۲۵ رتبه دوم، شیراز با ۹۱.۳۵ رتبه سوم، تبریز با ۷۵.۸۷ رتبه چهارم و کرمان با ۷۵.۲۸ امتیاز رتبه پنجم را در کل دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور کسب کردند.

نتایج نهایی رتبه بندی

 در این رتبه بندی هرچند رتبه هاحائز اهمیت هستند ولی برای تفسیر دقیقتر، با نمرات تراز شده اختلاف بین دانشگاهها نشان داده می شود. نمرات تراز شده حاصل تقسیم نمره هر دانشگاه بر نمره بالاترین دانشگاه در آن شاخص یا حیطه و ضرب آن درعدد۱۰۰ است. همچنین  رتبه های دور اول دانشگاهها نیز ارائه شده است تا بستر مناسبی جهت مقایسه و ارزیابی تغییرات عملکرد هر دانشگاه بین دو دوره فراهم شود . این مقایسه از این جهت اهمیت دارد که می تواند پیشرفت، افت یاعدم پیشرفت هر دانشگاه رابه خوبی نشان دهد.

 ۱- توسعه کمی آموزش

در حیطه توسعه کمی آموزش؛ سه شاخص تعداد رشته ها و مقاطع موجود، نوگشایی شده و غیر معتبر در دانشگاه در سال مورد ارزیابی قرار گرفت.

در شاخص رشته ها و مقاطع نوگشایی شده ، توسعه رشته ها و مقاطع تحصیلی در دانشگاهها مورد بررسی قرار گرفت و براساس آن دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با امتیاز تراز شده ۱۰۰ رتبه اول را کسب کرد و دانشگاههای ایران با ۹۱.۰۸ ، بابل با ۸۱.۱۹ ، مازندران با ۷۶.۰۱ و اراک با ۷۵.۷۵ رتبه دوم تا پنجم را به خود اختصاص دادند.

در شاخص رشته های موجود نیز که نشان دهنده بزرگی و توان مدیریت دانشگاه در حفظ وضعیت موجود است در کنار تلاش برای توسعه کمی دانشگاه حفظ دستاوردهای گذشته نیز مورد توجه قرار گرفت. براساس این شاخص دانشگاههای علوم پزشکی ایران با ۱۰۰ امتیاز تراز شده، تهران با ۹۳.۶۹ ، شیراز با ۹۲.۳۶، شهیدبهشتی با ۹۰.۸ و اصفهان با ۷۴.۵۷ امتیاز به ترتیب در رتبه های اول تا پنجم قرار گرفتند.

در نهایت براساس امتیاز کلی این حیطه که امتیاز شاخصهای رشته ها و مقاطع نوگشایی شده با وزن ۶۰ و امتیاز رشته ها و مقاطع نوگشایی شده با وزن ۴۰ با هم جمع شد؛ دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با امتیاز تراز شده ۱۰۰ در جایگاه اول و دانشگاههای ایران با ۹۸.۲۶، شیراز با ۷۲.۴۱، بابل با ۶۳.۸۶ و تهران با ۵۹.۶۱ امتیاز به ترتیب در جایگاه دوم تا پنجم ایستادند.

۲- حاکمیتی

در حیطه حاکمیتی که معرف شیوه کلی مدیریت آموزشی دانشگاه است شاخصهای برنامه محور بودن، مدیریت جلسات مرتبط با حیطه آموزش، شیوه اداره بودجه آموزشی، مدیریت جذب اعضای هیات علمی و ثبات مدیریت های آموزشی دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت.

براساس شاخص گزارش عملکرد سالیانه منطبق بر برنامه های آموزشی دانشگاههای بقیه ا… با ۱۰۰ امتیاز، گناباد با ۱۰۰ ، گلستان با ۹۸.۳۳، بابل با ۹۵ و خراسان شمالی با ۷۶.۶۷ رتبه های برگزیده را به خود اختصاص دادند.

در ارزیابی شاخص جلسات شورای دانشگاه بعنوان محور تصمیم گیریهای دانشگاه که می تواند زمینه را برای شتاب بخشی و اتخاذ تصمیمات مناسب بخصوص در زمنیه آموزش فراهم آورد؛ دانشگاههای بقیه ا… با۱۰۰، شاهد با ۱۰۰، شاهرود با ۱۰۰، شیراز با ۸۰ و گناباد با ۸۰ امتیاز در جایگاههای نخست قرار گرفتند.

براساس شاخص تعداد جلسات شورای آموزشی و شوراهای معادل بعنوان شاخصی برای تعیین میزان ارزش گذاری برای تفکر جمعی و انجام برنامه ریزی گروهی نیز؛ تعداد زیادی از دانشگاهها  ازجمله دانشگاههای ارومیه، بوشهر، بهزیستی و توانبخشی ، تهران، شهید بهشتی و سبزوار با ۱۰۰ امتیاز جایگاه نخست را به خود اختصاص دادند.

ارزیابی شاخص تعداد جلسات رسمی معاون آموزشی دانشگاه نیز بعنوان شاخصی مناسب و قابل اندازه گیری از تعاملات دوطرفه بین ستاد و صف نشان داد که؛ تعدادی از دانشگاهها از جمله دانشگاه های اراک ، اردبیل، اصفهان، خراسان شمالی، تهران، شهید بهشتی و بقیه ا… با ۱۰۰ امتیاز، جایگاه نخست را به خود اختصاص دادند.

در شاخص نحوه توزیع بودجه آموزشی دانشگاه وجود برنامه و معیارهای مشخص و امضای تفاهم نامه با مسوولان واحدهای تابعه مورد توجه قرار گرفت و دانشگاههای تهران با ۱۰۰، اردبیل با ۵۷.۱۴ ، ایران با ۵۷.۱۴ ، بقیه ا… با ۵۷.۱۴ و تبریز با ۵۷.۱۴ امتیاز به ترتیب رتبه اول تا پنجم را کسب کردند.

براساس شاخص برنامه جذب اعضای هیات علمی که نگاه برنامه محور و بلند مدت در جهت حفظ هرم هیات علمی و تناسب بین اعضای هیات علمی بالینی و غیر بالینی مورد بررسی قرار گرفت؛ دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با ۱۰۰ امتیاز ، اهواز با ۹۴.۷۴، تهران با ۸۴.۲۱، سمنان با ۸۴.۲۱ و کرمان با ۸۴.۲۱ امتیاز رتبه های اول تا پنجم را به ترتیب از آن خود ساختند.

شاخص دیگری که در این حیطه مورد بررسی قرار گرفت ثبات مدیریتی بود که با توجه به این که آموزش علوم پزشکی یک حیطه تخصصی است تجربه مدیران در اداره امور مربوط به آن از اهمیت ویژه ای برخورد است در این شاخص میانگین مدت مدیریت مدیران آموزشی و سابقه آنها در سمتهای مرتبط با آموزش بررسی شد؛ براین اساس دانشگاه های شاهد با ۱۰۰، یزد با ۸۷.۲، گلستان با ۸۴.۹۵، بوشهر با ۷۴.۹۱ و کاشان با ۷۳.۵۶ به ترتیب اول تا پنجم شدند.

در نهایت برای محاسبه امتیاز کلی حیطه حاکمیت، امتیاز شاخصهای برنامه های بلند مدت و عملیاتی و گزارش عملکرد آموزشی متناسب با این برنامه (وزن۱۰)، مدیریت جلسات شورای دانشگاه( وزن ۱۵)، مدیریت شورای آموزشی و شوراهای هم تراز (وزن ۱۵)، جلسات مدیریتی افراد کلیدی معاونت آموزشی با واحدهای محیطی(وزن ۱۵)، شیوه مدیریت جذب هیات علمی (وزن۱۵)، شیوه مدیریت بودجه آموزشی دانشگاه(وزن۱۰) و ثبات مدیریت های آموزشی دانشگاه با توجه به تجربه و دانش تخصصی آنها (وزن۲۰) جمع شد.

براساس امتیاز کلی این حیطه ؛ دانشگاه علوم پزشکی گلستان با امتیاز ۱۰۰ ، شهیدبهشتی با ۹۶.۰۲، تهران با ۹۲.۶۳، شاهرود با ۸۹.۹۳ و یزد با ۸۶.۶۴ امتیاز به ترتیب رتبه اول تا پنجم در حیطه حاکمیت را کسب کردند.

۳- مدیریت آموزش

در حیطه مدیریت آموزش بعنوان یکی از عینی ترین حیطه های مورد ارزیابی پیامدهای عینی حاصل از مدیریت آموزشی بررسی شد و  شاخصهایی نظیر وب سایتهای معاونت های آموزشی دانشگاهها در جهت رفع نیازهای دانشجویان، اعضای هیات علمی و کارمندان، رعایت استانداردهای فنی، همسانی درونی نمرات دانشجویان در دروس تخصصی متعدد که نشان دهنده اعتبار نسبی ارزشیابی های پیشرفت تحصیلی دانشجویان است و قبولی دانشجویان در مقاطع بالاتر که حاکی از توانایی دانش آموختگان در رقابت در سطح ملی مورد ارزیابی قرار گرفت.

براساس شاخص شفافیت و روان بودن اطلاعات در وب سایت دانشگاهها؛ دانشگاههای شهیدبهشتی با ۱۰۰ امتیاز، قم با ۹۲.۸۶، البرز با ۹۲.۸۶، ارتش با ۸۵.۷۱ و اردبیل با ۸۵.۷۱ در رتبه اول تا پنجم قرار گرفتند.

در ارزیابی شاخص اعتبار درونی نمرات امتحانی دانشجویان نیز دانشگاههای کاشان با ۱۰۰ امتیاز، یزد با ۹۵.۵۶، تربت حیدریه با ۹۵.۰۳، یاسوج با ۹۴.۸۹ و گناباد با ۹۰.۴۶ امتیاز در جایگاه اول تا پنجم کشوری ایستادند.

بررسی شاخص قبولی دانشجویان در مقاطع بالاتر نیز نشان داد دانشگاههای جهرم با ۱۰۰، کاشان با ۷۶.۹، بیرجند با ۷۳.۲، بوشهر با ۷۱.۳ و لرستان با ۷۱.۱ امتیاز به ترتیب اول تا پنجم شدند.

در نهایت براساس امتیاز کلی حیطه مدیریت آموزشکه با در نظر گرفتن وزن ۳۰ برای شاخص بررسی وب سایت معاونت های آموزشی، ۳۵ برای انحراف معیار نمرات و ۳۵ برای شاخص قبولی در مقاطع بالاتر محاسبه شد؛ دانشگاههای قم با ۱۰۰، کاشان با ۹۷.۶، یاسوج با ۹۵.۳، شهیدبهشتی با ۹۴.۲ و رفسنجان با ۹۰.۷ در جایگاههای اول تا پنجم کشوری قرار دارند.

۴- توسعه کیفی آموزش

در حیطه توسعه کیفی آموزشبه تلاش دانشگاهها برای بهبود وضعیت آموزشی و ارتقای سطح کیفی آموزشها پرداخته شده است. در این حیطه شاخصهای عملکرد مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه، عملکرد آموزش مداوم، نقطه نظرات مدیران ارشد معاونت آموزشی وزارت درخصوص دانشگاهها، مدیریت جشنواره آموزشی شهیدمطهری در سطح دانشگاه، معرفی طرح های برتر کشوری و فعالیتهای خاص و ویژه منتخب دانشگاه با در نظر گرفتن میزان بدیع بودن و تاثیر آنها در ارتقا و رشد کیفی آموزش مورد ارزیابی قرار گرفت.

براساس شاخص فعالیتهای کلیدی مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه برای ارتقای کیفی آموزش؛ دانشگاههای شیراز با ۱۰۰، تهران با ۹۹.۵۶، گلستان با ۹۷.۰۵، شهیدبهشتی با ۹۶.۱۳ و اصفهان با ۹۴.۸۷ امتیاز رتبه های اول تا پنجم را کسب کردند.

در شاخص برگزاری برنامه های آموزش مداوم توسط دانشگاهها؛ دانشگاههای اصفهان با ۱۰۰، مشهد با ۵۳.۰۱، شهیدبهشتی با ۵۲.۹۳، کردستان با ۴۵.۹۴ و تهران با ۴۵.۱۲ در جایگاه اول تا پنجم قرار گرفتند.

در ارزیابی شاخص نقطه نظرات معاونت آموزشی وزارت بهداشت نیز دانشگاههای تهران با ۱۰۰، اصفهان با ۹۵.۲۵، شهیدبهشتی با ۹۵.۱۲، مشهد با ۹۱.۱۱ و کرمان با ۸۷.۶۴ امتیاز رتبه های اول تا پنجم را به دست آوردند.

شاخص بعدی برگزاری جشنواره آموزشی شهیدمطهری و المپیاد دانشجویی بود که نتایج حاصل از بررسی آن نشان داد؛ دانشگاههای تبریز با ۱۰۰، اصفهان با ۹۸.۶۱، تهران با ۹۳.۰۶، شهیدبهشتی با ۹۰.۲۸ و مشهد با ۸۶.۱۱ امتیاز به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را از آن خود کردند.

براساس شاخص فعالیت ویژه آموزشی نیز دانشگاههای تبریز با ۱۰۰، شیراز با ۱۰۰، کردستان با ۱۰۰، ارتش با ۹۵.۶۵ و ارومیه با ۹۵.۶۵ امتیاز جزو ۵ دانشگاه اول کشور بودند.

در ارزیابی امتیاز کلی حیطه توسعه کیفی آموزشبه شاخصهای عملکرد مرکز مطالعات و توسعه آموزش(وزن۵۰)، عملکرد آموزش مداوم( وزن ۲۰)، نظرات مدیران ارشد معاونت آموزشی وزارت (وزن ۱۵)، مدیریت جشنواره آموزشی شهیدمطهری و معرفی طرحهای برتر کشوری (وزن ۱۰) و فعالیتهای خاص و ویژه منتخب دانشگاه با در نظر گرفتن میزان بدیع بودن و تاثیر آنها در ارتقا و رشد کیفی آموزش(وزن ۵) داده شد که در نهایت براساس آن دانشگاههای اصفهان با ۱۰۰، تهران با ۸۸.۹، شهیدبهشتی با ۸۸.۱۴، شیراز با ۸۴.۷۲ و مشهد با ۸۱.۱ در جایگاه اول تا پنجم قرار گرفتند.

۵- برنامه های علمی کلان کشور

همه دانشگاهها لازم است برای رسیدن به اهداف بلندمدت آموزش پزشکی کشور در مسیر مشخص شده حرکت کنند. در این حیطه توجه دانشگاه به نقشه جامع علمی کشور و تلاش برای ایفای نقش موثر در دستیابی به اهداف آن، از طریق ارزیابی تعداد تفاهم نامه های بین المللی منعقده، تعداد دانشجویان و اعضای هیات علمی خارجی و توجه عمیق به مفاهیم اخلاق حرفه ای و تلاش برای تربیت دانشجویان در این راستا انجام گرفت.

براساس شاخص برنامه ریزی و اجرای دانشگاهی در راستای اهداف نقشه جامع علمی کشور؛ دانشگاههای شیراز با ۱۰۰ ، مشهد با ۸۸.۴۲، تهران با ۸۸.۲۴، شهیدبهشتی با ۶۵.۷۲ و قم با ۶۳.۲۱ امتیاز به ترتیب رتبه اول تا پنجم بودند.

در شاخص اخلاق حرفه ای نیز دانشگاه شیراز با ۱۰۰ امتیاز ، بقیه ا… با ۹۸.۶۱، تهران با ۹۸.۶۱، کرمان با ۹۸.۶۱ و ارومیه با ۹۱.۶۷ امتیاز به ترتیب اول تا پنجم شدند.

برای محاسبه امتیاز کلی حیطه برنامه های علمی کلان کشور امتیاز شاخص حرکت در راستای نقشه جامع علمی کشور و شاخص اخلاق حرفه ای با وزن مساوی با هم جمع شدند که براساس آن ؛ دانشگاههای شیراز با ۱۰۰، تهران با ۹۳.۴۳، مشهد با ۷۳.۳۸، شهیدبهشتی با ۶۸.۲۸ و قم با ۶۷.۷۲ امتیاز به ترتیب رتبه اول تا پنجم را بدست آوردند.

 رتبه بندی کلی

براساس نتایج رتبه بندی کلی بعد از ترکیب امتیازات دانشگاههای علوم پزشکی کشور در پنج حیطه توسعه آموزش با وزن ۲۰، حاکمیت با وزن ۲۵، مدیریت آموزش با وزن ۲۰، توسعه کیفی آموزش با وزن ۲۰ و حرکت در راستای برنامه های کلان علمی کشور با وزن ۱۵؛ دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی توانست با کسب ۱۰۰ امتیاز تراز شده رتبه اول را در میان دانشگاههای علوم پزشکی کشور از آن خود کند.

همچنین بر اساس نتایج کلی این رتبه بندی؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران با امتیاز ۹۲.۲۵ رتبه دوم، دانشگاه علوم پزشکی شیراز با امتیاز ۹۱.۳۵ رتبه سوم، دانشگاه علوم پزشکی تبریز با امتیاز ۷۵.۸۷ رتبه چهارم و دانشگاه علوم پزشکی کرمان با امتیاز ۷۵.۲۸ رتبه پنجم را در کل کشور کسب کردند

بنیانگذار ISC با اشاره به نتایج رتبه بندی دانشگاهها در نظام QS از رشد رتبه دانشگاه علوم پزشکی تهران خبر داد و گفت: این دانشگاه در دو رشته پزشکی و داروسازی جزء ۲۰۰ دانشگاه برتر است.

دکتر جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: نتایج رتبه بندی QS که یکی از سه نظام رتبه بندی بین المللی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی است بر اساس رشته های موضوعی منتشر شد. این رتبه بندی طیف وسیعی از رشته های موضوعی را در بر می گیرد. در رتبه بندی سال ۲۰۱۵ میلادی تعداد ۳۶ رشته مورد توجه قرار گرفته اند.

شاخص ها : شهرت دانشگاه، شهرت استخدام کنندگان فارغ التحصیلان دانشگاه و تاثیر پژوهش

بنیانگذار ISC درباره نتایج این رتبه بندی  گفت: رتبه بندی دانشگاهها در نظام QS براساس رشته های موضوعی از سال ۲۰۱۱ میلادی آغاز شده و شاخص های مورد توجه عبارتند از شهرت دانشگاه، شهرت استخدام کنندگان فارغ التحصیلان دانشگاه و تاثیر پژوهش. 

استاد علم اطلاعات دانشگاه شیراز افزود: رشته های سی و شش گانه در داخل حوزه هایی مانند هنرها و علوم انسانی، مهندسی و فناوری، علوم زیستی و پزشکی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی قرار دارند.

وی خاطر نشان ساخت: کشورهای جهان نیز براساس قاره ها شامل آفریفا، آسیا، اروپا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و آمریکای جنوبی رتبه بندی شده است.

به گفته بنیانگذار ISC در حوزه هنرها و علوم انسانی که رشته زبان های مدرن در آن رتبه بندی شده است رتبه دانشگاه تهران در بین ۳۰۰ دانشگاه ممتاز در دامنه ای بین ۳۰۰-۲۵۰ قرار دارد.

دانشگاه تهران در میان دانشگاه های برتر در رشته مهندسی عمران

وی بیان کرد: دانشگاه تهران در رشته مهندسی عمران نیز در بین دانشگاههای برتر قرار گرفته است. رتبه این دانشگاه در رشته مهندسی عمران در دامنه ای بین ۲۰۰-۱۵۰ قرار دارد.

دانشگاه علوم پزشکی تهران در میان ۲۵۰ دانشگاه برتر جهان

مهراد افزود: در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در بین دانشگاههای علوم پزشکی آسیا دارای رتبه ای بین ۲۵۰-۲۰۱ است. در این رشته رتبه های تا ۴۰۰ معرفی شده است. دانشگاه استانبول، دانشگاه کبانگسان (مالزی)، دانشگاه ملایا (مالزی)، دانشگاه آقا خان در پاکستان، دانشگاه آنکارا، دانشگاه حاجت تپه، دانشگاه ملک سعود و دانشگاه پوترا در مالزی از کشورهای اسلامی همه بعد از دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارند.

وی گفت: دانشگاه مالایا با رتبه ای بین ۲۰۰-۱۵۱ تنها دانشگاه از کشورهای اسلامی است که پیش از دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارد. رتبه اول آسیا در رشته پزشکی با امتیاز ۸۴/۵ به دانشگاه توکیو تعلق دارد.

این استاد علم اطلاعات و دانش شناسی ادامه داد: در رشته داروسازی نیز دانشگاه علوم پزشکی تهران موفق به کسب رتبه در بین دانشگاههای ممتاز جهان شده است. در این رشته دانشگاه علوم پزشکی تهران به کسب رتبه ای بین ۱۵۰-۱۰۱ در آسیا نایل آمده است. دانشگاه علوم مالزی نیز در همین جایگاه نشسته است. رتبه دانشگاه ملک سعود بین ۲۰۰-۱۵۱ قرار دارد.

وی تاکید کرد: در رشته داروسازی تنها کشورهای ایران، مالزی، و عربستان سعودی در بین کشورهای اسلامی دارای دانشگاههای ممتاز است. رتبه اول داروسازی نیز در آسیا به دانشگاه توکیو تعلق دارد.

لزوم توجه دانشگاه ها به شاخص استخدام فارغ التحصیلان دانشگاهی 

این کارشناس رتبه بندی دانشگاهها درباره موقعیت سایر رشته های علمی سی وشش گانه در رتبه بندی گفت: جایگاه دانشگاههای کشور به ویژه دانشگاههای پژوهش محور در تعدادی از رشته های مهندسی، شیمی جایگاهی معتبر است، اما آنچه باعث می شود که دانشگاهها دز این نظام رتبه بندی کمتر از سایر بخش ها باشند نظام ثبت آماری است. مثلا، یکی از شاخص ها، شاخص شهرت استخدام کنندگان فارع التحصیلان دانشگاهی است. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید بررسی کند که آیا این دانشگاهها رکوردی از محل استخدام فارغ التحصیلان خود دارند؟ گر چه این کارنسبتا سخت و دشوار است، با وجود این شاخص مهمی در راستای اعتبار فارغ التحصیلان محسوب می شود.

به گفته استاد دانشگاه شیراز: استخدام فارغ التحصیلان در شرکتهای معروف داخلی و خارجی نشان دهنده اعتبار دانشگاهها است. شرکتها معمولا فارغ التحصیلانی را جذب می کنند که به اعتبار دانشگاه محل تحصیل ممتاز  و برجسته اند.

وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت اینکه شاخص های رتبه بندی از نظامی به نظام دیگر متفاوت است. باید منتظر ماند و نتیجه رتبه بندی های تایمز و شانگهای را نیز دید