ایکنا نوشت : یکی از بحث‌های داغ این روزها عید فطر و رؤیت هلال ماه شوال است،‌ موضوعی علمی که در ارتباط مستقیم با مناسک عبادی مسلمانان است

به گزارش اخبار پیام نور PnuNews.com بسیاری از مناسک و اعمال دین اسلام، اعمالی هستند که به نوعی به طبیعت وابسته هستند؛ مانند نماز که اوقات شرعی آن بر اساس نحوه تابش پرتوهای خورشید به لایه‌های جو در ساعات مختلف شبانه‌روز تعیین می‌شود. برای عبادات دیگر که در دین اسلام دستور داده شده نیز زمان‌های خاصی تعیین شده است، مانند حج و یا ماه رمضان که ایام خاصی برای آن در نظر گرفته شده است.

جایگاه رشته نجوم در آموزش عالی کجاست؟

اما مهم‌ترین بحث این روزها عید فطر و رؤیت هلال ماه شوال است؛ ماهی که باید دیده شود تا اینکه روز عید یک ماه روزه‌داری روزه‌داران فرا برسد. رصد هلال ماه‌های رمضان و شوال همواره یکی از جالب‌ترین و هیجان‌انگیزترین بخش‌های روزه‌داری ماه رمضان است. از این رو یکی از شاخه‌های علم که یادگیری و پیشرفت در آن در جامعه اسلامی ضروری به نظر می‌رسد، علم نجوم و ستاره‌شناسی است. علمی که البته پیشینیان ما بسیار بر آن تأکید می‌ورزیده‌اند. در این گزارش به سراغ این مبحث رفته‌ایم که برای یادگیری این علم باید از کجا شروع کرد و جایگاه رشته نجوم در آموزش عالی کجاست.
 

فردی که بخواهد در ایران آموزش این رشته را به صورت حرفه‌ای و جدی شروع کند، حتماً باید از دوره تحصیلات تکمیلی آن را آغاز کند و در مقطع کارشناسی ارشد، این رشته را به عنوان گرایش خود را انتخاب کند. تا قبل از مقطع ارشد برای افراد علاقه‌مند چیزی تعریف نشده است، اما به صورت آماتور از مراکزی که وجود دارد می‌توان استفاده کرد.

ارائه رشته نجوم تنها در سه دانشگاه کشور

در تحصیلات تکمیلی رشته‌ ستاره‌شناسی و نجوم به‌صورت جدی وجود دارد و در زنجان، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه شیراز ارائه می‌شود و البته دوره‌های دیگری هم در دانشگاه تبریز است.

برای ورود به این رشته، ابتدا تا مقطع کارشناسی باید در یکی از گرایش‌های فیزیک آغاز به تحصیل کرد و بعد هم برای فوق لیسانس گرایش‌هایی مثل اخترفیزیک، نجوم رصدی، کیهان‌شناسی و … را انتخاب کرد. طبق قوانین مؤسسات آموزش عالی کشور افراد در هر رشته‌ای که مدرک کارشناسی را دریافت کرده باشند می‌توانند در رشته دیگری به دلخواه در مقطع کارشناسی ارشد شرکت کنند، البته در صورت پذیرش به این شکل باید دروس پیش نیازی را گذراند.

تحصیل در این رشته مبتنی بر دروسی چون ریاضیات و فیزیک است و افراد علاقه‌مند بهتر است در دوره دبیرستان نیز در رشته فیزیک تحصیل کنند.

جالب است بدانیم که از سال 89 تا امسال تنها سه پایان‌نامه با موضوعات مرتبط با اخترشناسی و علم نجوم در پایگاه ایران داک ثبت شده است. با این حساب، علم ستاره‌شناسی می‌رود تا در ایران به یک حوزه بسیار مغفول و علمی که تنها به داستان‌های کهن تعلق دارد تبدیل شود.

ایران سابقه طولانی در علم نجوم دارد و منجمان زیادی را پرورانده است؛ اما در سده‌های اخیر این علم به شدت مورد غفلت واقع شده است؛ در حالیکه بسیاری از کشورهای دیگر با بهره‌گیری از دستاوردهای دانشمندان ایرانی چون ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی و… به پیشرفت‌های بزرگی در علم نجوم دست یافتند.

این رشته تنها در سه دانشگاه ایران ارائه می‌شود و با توجه به پیشرفت جهانی در این عرصه و جای تحقیق و پژوهش بسیار زیاد در آن و به خصوص به دلیل ارتباطی که این رشته با مناسک عبادی ما مسلمانان دارد، یکی از رشته‌هایی است که گسترش آن نیاز امروز جامعه اسلامی است.